Wie de laatste tijd op Noeveren 67 in Boom passeert, merkt dat de restauratiewerken op de site EMABB zo goed als klaar zijn. Tijdens Open Monumentendag op zondag 11 september wordt de site alvast geopend voor het grote publiek en ondertussen werd ook de nieuwe naam van het bezoekerscentrum bekend gemaakt: Brik Boom.
Het verhaal van het Ecomuseum en Archief van de Boomse Baksteen (EMABB) begon al tientallen jaren geleden. Het ligt niet toevallig midden in de toenmalige arbeiderswijk ‘Noeveren’. Noeveren, afgeleid van ten Oever, is trouwens een beschermd dorpszicht en een deze wijk waar leven, wonen en werken op één plek samenviel. Een wijk waar liefde en leed werd gedeeld, voor, tijdens en het harde labeur ook.
“In 1975, het Europees Jaar van het Bouwkundig Erfgoed, werd al de aanzet gegeven voor bescherming van de woon- en werkwijk Noeveren, met vooral aandacht voor de ambachtelijke steenbakkerij-site Frateur”, zegt architect Luc Verbeeck die altijd een van de bezielers van EMABB is geweest. “In deze periode werd het industrieel erfgoed echter nog niet naar waarde geschat door de plaatselijke en de hogere overheid. De bescherming liet dan ook lang op zich wachten, zelfs tot 1986. Intussen had ook steenbakkerij Lauwers definitief de ovens gedoofd (1983). De aanvang van de restauratie van de site Frateur startte officieel in 1997 maar dit toen vooral nog dankzij de inzet en creativiteit van de leden van vzw.”
Advertentie
Om de hele voormalige Novobric-site gerestaureerd te krijgen, waren er echter bovenaardse krachten nodig die de draagkracht van de vzw ver overstegen. Het ging in totaal immers om zo’n 2 miljoen euro. Die bovenaardse krachten kwamen er in 2018.
“De EMABB-site werd in dat jaar eigendom van de gemeente Boom. Het lokaal bestuur sloot tegelijk een erfpachtovereenkomst af met Stichting Kempens Landschap en vzw EMABB om de restauratie en herbestemming van de site in goede banen te leiden.” Ook burgemeester Jeroen Baert was opgetogen. “De restauratie van deze site was broodnodig. Ze maakt niet alleen deel uit van het beschermde dorpsgezicht van Noeveren, maar ze kan ook voor een nieuw toeristisch elan zorgen in de streek.”
“In september 2020 werd er effectief gestart met de werkzaamheden die broodnodig waren om dit erfgoed voor de komende periode veilig te stellen en te herbestemmen”, gaat Verbeeck verder. “De restauratie en inrichting van de ringoven heeft er voor gezorgd dat er onderin, in de voormalige overwelfde ruimtes, een mooie tentoonstellingsruimte is gekomen, waar het verhaal van kleiontginning en -bewerking aan bod komt, maar ook het in- en uitzetten en bakken van de steen wordt er in een belevingszone echt tot leven gebracht. Telkens staat ‘de mens van ’t geleeg’ centraal en wordt het menselijk aspect aan bod gebracht. Ook ereburger Herbert Flack leverde zijn bijdrage bij het tot stand komen van ingesproken teksten. Op de bovenruimte – 80 meter lang en 20 meter breed – is er plaats voor het verhaal van de stoker op de oven, maar zijn er ook twee nieuwe polyvalente ruimtes die multifunctioneel kunnen gebruikt worden. Hierbij werd het nodige respect getoond voor de volumewerking van dit gebouw en dit zowel langs de buiten- als binnenkant.”
Advertentie
